جالب است بدانید تلماتیک که تا ۱۰ سال قبل اصلا وجود نداشته است، امروز درشمار پرکاربردترین فناوریهای جهان است، صنایع متعددی مانند بیمه، ساخت و ساز، حفاری و حمل و نقل، به کمک فناوری تلماتیک توانستهاند سطح کیفی خدمات و محصولات همچنین میزان سوددهی خود را افزایش دهند. اما تله ماتیک چیست و چگونه توانسته است صنعت بزرگ حمل و نقل را متحول کند؟
تله ماتیک (Telematics) ترکیبی است از دو فناوری تلکام (ارتباط از راه دور) و انفورماتیک. تلکام (Telecommunications) سیستم ارسال و دریافت اطلاعات از راه دور است و سیستم پردازش سریع و خودکار دادهها را انفورماتیک (Informatics ) مینامند.
در دهه گذشته حوزه حمل و نقل بار جادهای تحتتاثیر فناوری تله ماتیک، موفقیتها و پیشرفتهای بزرگی بهدست آورده است.
تلماتیک ناوگان چیست؟
صنعت حمل و نقل جادهای با بهکارگیری فناوری تلماتیک، اطلاعات مورد نیاز خود را کسب میکند. فناوری تلماتیک ناوگان متشکل از ۲ سیستم است:
- دستگاه GPS ، تعبیهشده در داخل ناوگان
- نرمافزار ارتباطی ناوگان، مقرر در دفتر مدیران حمل و نقل کالا
تلماتیک از طریق GPS، سنسورهای ردیاب ناوگان و کدهای سیستمOBD (کدهای عیبیابی) اطلاعات موردنظر را جمعآوری، ذخیره و سپس به سامانه نرمافزاری مدیریت حمل و نقل ناوگان ارسال میکند. این اطلاعات شامل مواردی از این قبیل است:
-
- موقعیت لحظهای ناوگان
- میزان مصرف سوخت
- مسیر حرکت ناوگان
- میزان سرعت ناوگان
- سلامت فنی ناوگان
- دما
- رفتار راننده
- وضعیت ترافیک مسیر

مزایای سیستم تلماتیکس در حمل و نقل جادهای
مدیران حمل و نقل ناوگان با تجزیه و تحلیل این دادهها، میتوانند در راستای بهینهسازی عملکرد و رفع مشکلات سیستم حمل و نقل خود برنامهریزی کنند.
۱. افزایش کارایی و بهرهوری سیستم حمل و نقل کالا
تلماتیکس با ثبت و ذخیره اطلاعات هر نوبت حمل بار، محاسبه خودکار مسافتهای طیشده و مدت زمان صرف شده برای حمل بار در هر نوبت، به صاحبان کالا و متصدیان حمل بار کمک میکند تا مسیرهای کوتاه و ایمن، ساعات کم تردد و مشکلات و قابلیتهای موجود را شناسایی کنند.
۲. کاهش مصرف سوخت
میزان سوخت مصرفی از اصلیترین عوامل تعیینکننده هزینه حمل و نقل کالا است. موثرترين عوامل بر میزان مصرف سوخت عبارتند از:
- شرایط محیطی: دماي هوا ؛ درصد گازهاي موجود در هوا و ارتفاع از سطح دريا (فشار هوا)
- نحوه رانندگی: سرعت، شتاب، انتخاب دور موتور و استفاده صحیح از دنده و کلاج
- سلامت فنی ناوگان: مشخصات لاستیک، روغن موتور، کاربراتور و مواردی از این دست.
- وزن بار
فناوری تلماتیک با دریافت و ارسال اطلاعات موارد فوق، به مدیریت ناوگان کمک میکند تا میزان مصرف سوخت را تا حد قابل ملاحظهای کاهش دهد.
۳. افزایش ضریب امنیت
فناوری تلماتیکس موقعیتها و حوادث پرخطر در مسیر حرکت را به راننده اعلام میکند، همچنین هنگام بروز تخلفات مانند سرعت غیرمجاز، فاصله غیرمجاز، عدم رعایت رانندگی بین خطوط با هشدار به رانندگان، میزان تصادفات جادهای را کاهش میدهد.
تلماتیکس با ارسال اطلاعاتی مانند شتاب شروع حركت، سرعت رانندگی، ترمزهای ناگهانی، انتخاب كلاچ و دنده در هر سرعت، دور موتور در هر سرعت و.. تصویری دقیقی از نحوه رانندگی هر فرد ارائه میکند. مدیریت حمل و نقل ناوگان با شناسایی رفتارهای پرخطر رانندگان و آموزش شیوه رانندگی صحیح از بروز حوادت و تصادفات احتمالی جلوگیری میکند.
۴. جلوگیری از سرقت ناوگان و محموله
تکنولوژی تلماتیک امکان کنترل ناوگان از راه دور را برای صاحبان کالا فراهم ساخته است. امکاناتی نظیر قفل کردن درها، غیرفعال ساختن استارت، فعال یا غیرفعال کردن سیستمهای قابل احتراق به مدیریت حمل و نقل ناوگان در جلوگیری از سرقت بار و ماشین کمک میکند.
۵. افزایش طول عمر ناوگان
فناوری تلماتیکس زمان تعویض قطعات و سرور دورهای ناوگان را اعلام میکند، همچنین پس از هر نوبت حمل بار، اطلاعاتی از وضعیت فنی ناوگان ارائه میدهد. فناوری تلماتیک مشکلات ناوگان را شناسایی کرده و به اپراتورها و مدیران ناوگان هشدار میدهد تا با انجام تعمیرات بهموقع از خسارات و هزینههای بالا در آینده جلوگیری کنند.
تلماتیکس و آینده صنعت حمل و نقل
فناوری بهسرعت در حال تکامل است، تلماتیکس نیز یک تکنولوژی نوظهور است و هنوز ظرفیتهای زیادی برای رشد و توسعه دارد. طبق پیشبینیهای به عمل آمده استفاده از تله ماتیک در صنعت حمل و نقل جهانی تا سال ۲۰۲۲ به بیش از ۱۰۰ بیلیون دلار خواهد رسید.